Asset Publisher
Obszary Natura 2000
Obszar Natura 2000 to nowa forma ochrony przyrody, wprowadzona do polskiego prawa dotyczącego ochrony przyrody w 2004 r., choć niektóre zapisy dotyczące tych obszarów włączono już do prawa polskiego w 2001 r. Natura 2000 to najbardziej kompleksowa i najlepiej legislacyjnie i politycznie przygotowaną Europejska sieć ekologiczna specjalnych obszarów ochrony, która jest wprowadzana we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a którą tworzą poszczególne obszary Natura 2000 wyznaczane zgodnie z jednolitymi, naukowymi kryteriami zapisanymi w dyrektywie Rady Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej z 1992 r. o ochronie siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory w Europie.
Obszary Natura 2000 to najmłodsza z form ochrony przyrody, wprowadzona w 2004 r. w Polsce jako jeden z obowiązków związanych z przystąpieniem naszego kraju do Unii Europejskiej. Obszary te powstają we wszystkich państwach członkowskich tworząc Europejską Sieć Ekologiczną obszarów ochrony Natura 2000.
Głównym celem funkcjonowania Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 jest zachowanie określonych typów siedlisk przyrodniczych oraz gatunków, które uważa się za cenne i zagrożone w skali całej Europy. Drugim jej celem jest ochrona różnorodności biologicznej.
Podstawą funkcjonowania programu są dwie unijne dyrektywy tzw. Dyrektywa ptasia i Dyrektywa siedliskowa:
- Dyrektywa ptasia (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa - wcześniej dyrektywa Rady 79/409/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa) - określa kryteria do wyznaczania ostoi dla gatunków ptaków zagrożonych wyginięciem;
- Dyrektywa siedliskowa (dyrektywa Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory) - ustala zasady ochrony pozostałych gatunków zwierząt, a także roślin i siedlisk przyrodniczych oraz procedury ochrony obszarów szczególnie ważnych przyrodniczo.
Zgodnie z tymi aktami prawnymi każdy kraj członkowski Unii Europejskiej ma obowiązek zapewnić siedliskom przyrodniczym i gatunkom, wymienionym w załącznikach Dyrektywy siedliskowej i ptasiej, warunki sprzyjające ochronie lub zadbać o odtworzenie ich dobrego stanu. Dotyczy to m.in. wyznaczenia i objęcia ochroną obszarów, na których te siedliska i gatunki występują.
Dyrektywy wyznaczają dwa typy obszarów:
- obszary ptasie - formalnie obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO);
- obszary siedliskowe - formalnie obszary mające znaczenie dla Wspólnoty (OZW) / specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO).
Obszary specjalnej ochrony ptaków są wyznaczane do ochrony populacji dziko występujących ptaków jednego lub wielu gatunków. Określane są indywidualnie przez każde państwo, w oparciu o zidentyfikowane kryteria. Komisja Europejska sprawdza czy krajowa sieć obszarów uwzględnia wszystkie istotne ostoje ptaków w danym kraju oraz czy wyznaczone obszary stanowią spójną całość.
W przypadku specjalnych obszarów ochrony siedlisk, każde państwo członkowskie opracowuje i przedstawia Komisji Europejskiej listę leżących na jego terytorium obszarów najcenniejszych pod względem przyrodniczym oraz odpowiadających gatunkowo i siedliskowo wymogom zawartym w Dyrektywie siedliskowej. Po przedłożeniu listy, obszary są przyporządkowywane regionom biogeograficznym i selekcjonowane, a następnie wartościowane. Kluczowym elementem tej procedury jest Seminarium Biogeograficzne, podczas którego ocenia się kompletność sieci dla każdego z gatunków i siedlisk będących przedmiotami ochrony. Następnie Komisja Europejska zatwierdza w drodze decyzji obszary jako "obszary mające znaczenie dla Wspólnoty - OZW" (Site of Community Importance - SCI). Od tego momentu uzyskują one status obszarów Natura 2000. Kraje członkowskie w ciągu sześciu lat od decyzji Komisji zobowiązane są do wyznaczenia tych ostoi jako specjalne obszary ochrony.
Najważniejszym kryterium wyznaczania obszarów Natura 2000 są wartości przyrodnicze danego terenu. Uwarunkowania społeczne i gospodarcze są analizowane i uwzględniane w procesie opracowywania planów zarządzania poszczególnymi obszarami. Dla każdego obszaru Natura 2000 opracowana jest dokumentacja, która składa się z:
- Standardowego Formularza Danych (Standard Data Form - SDF), w którym zawarte są najważniejsze informacje o położeniu i powierzchni obszaru, występujących typach siedlisk przyrodniczych i gatunkach „naturowych", ich liczebności lub reprezentatywności w skali kraju, wartości przyrodniczej i zagrożeniach;
- mapy cyfrowej w postaci wektorowej.
Standardowy Formularz Danych i mapy są aktualizowane w miarę postępu wiedzy o występowaniu zasobów przyrodniczych w obszarze Natura 2000 (inwentaryzacja, monitoring przyrodniczy), zgodnie z procedurą określoną przez Komisję Europejską.
Obszar Natura 2000 może obejmować część lub całość obszarów i obiektów objętych innymi formami ochrony przyrody.
Powstanie sieci Natura 2000, która jest światowym ewenementem w zakresie międzynarodowej, obszarowej ochrony przyrody potwierdza, że ochrona zagrożonej różnorodności biologicznej Europy jest jednym z priorytetów działalności Unii Europejskiej.
NATURA 2000 W nadleśnictwie Dąbrowa.
W zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Dąbrowa znajdują się następujące obszary sieci Natura 2000 :
- PLB040003 Dolina Dolnej Wisły*
- PLB220009 Bory Tucholskie*
- PLH040017 Sandr Wdy*
- PLH040003 Solecka Dolina Wisły*
- PLH040025 Zamek Świecie*
*kliknięcie w nazwę obszaru przenosi na stronę Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, gdzie znajdują się szczegóły dotyczące obszaru.
Resources to get
Asset Publisher
Wąwóz Wyrwa
Wąwóz Wyrwa
Powołano kolejny rezerwat przyrody z okazji 100-lecia Lasów Państwowych.
Ochrona polskiej przyrody ma bardzo duże znaczenie podczas planowania i prowadzenia racjonalnej oraz trwale zrównoważonej gospodarki leśnej. Na terenach leśnych zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe przyroda chroniona jest na wiele sposobów, m in. poprzez wnioskowanie o ustanowienie rezerwatów. Wypracowany przez dziesięciolecia model prowadzenia gospodarki leśnej opartej na zasadzie powszechnej ochronności lasów, zachowania ich trwałości oraz ciągłości, a także zrównoważonego wykorzystania wszystkich jego funkcji może stanowić doskonały przykład współżycia człowieka z przyrodą.
Mając na względzie dobro naszej rodzimej przyrody kolejne pokolenia leśników chroniły i chronią miejsca o szczególnych walorach przyrodniczych m. in. poprzez zaniechanie prowadzenia w nich gospodarki leśnej, inicjowanie ustanawiania rezerwatów i pomników przyrody, stref ochronnych dla rzadkich siedlisk flory i fauny czy użytków ekologicznych.
W ramach wieloletniej współpracy Nadleśnictwa Dąbrowa z Zespołem Parków Krajobrazowych nad Dolną Wisłą podjęto działania w zakresie objęcia ochroną rezerwatową cennego obszaru ukształtowanego m. in. przez meandrującą rzekę Wyrwę. Po przeszło półtorarocznych staraniach z dniem 20 grudnia 2024 roku ustanowiono na mocy zarządzenia Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Bydgoszczy (Dz. Urz. Woj. Kuj.-Pom. z 2024 r. poz. 7535) rezerwat przyrody pod nazwą „Wąwóz Wyrwa”. Rezerwat o powierzchni 48,80 ha znajdujący się w leśnictwie Bedlenki (oddziały: 336, 337, 338), położony jest na terenie gmin Drzycim i Świecie, w powiecie świeckim, w województwie kujawsko – pomorskim, nieopodal takich miejscowości jak Wyrwa, Polski Konopat czy Mały Dólsk.
Nazwa rezerwatu wywodzi się od przepływającej przez ten teren rzeki Wyrwa, a także od charakterystycznego ukształtowania terenu, poprzecinanego licznymi stromymi wąwozami. Istotą rezerwatu jest zachowanie grądu zboczowego porastającego stoki doliny rzeki Wyrwy, z jej strefą zboczową, dnem i samą rzeką.
W wyniku zaniechania prowadzenia gospodarki leśnej na przestrzeni kilkudziesięciu lat doszło do procesu naturalnego starzenia się i odnowienia drzewostanu oraz akumulacji martwego drewna.
Strome zbocza głęboko wcinające się w Wysoczyznę Świecką Parowu Konopackiego porastają lasy grądowe, głównie z udziałem około 125-letnich grabów, z domieszką lipy drobnolistnej i dębu szypułkowego w wieku około 140 lat. U podnóża parowu, na niewielkiej powierzchni znajduje się łęg jesionowo - olszowy porośnięty głównie olszą czarną z niewielką domieszką jesionu wyniosłego.
W skład bardzo bujnego runa wchodzą takie gatunki roślin zielnych, jak: zawilec gajowy, zawilec żółty, gwiazdnica wielokwiatowa, łuskiewnik różowy, przylaszczka pospolita, śnieżyczka przebiśnieg, złoć żółta, miodunka ćma, kokorycz pusta, kokorycz wielokwiatowa, jaskier kosmaty, jaskier rozłogowy, kopytnik pospolity, groszek wiosenny. Wśród gatunków objętych ochroną gatunkową należy wymienić licznie występujące stanowiska z lilią złotogłów, wawrzynkiem wilczełyko czy kwitnącym bluszczem pospolitym.
Na terenie rezerwatu znajdują się liczne chronione gatunki przedstawicieli fauny, w tym entomofauny. Ponadto sama rzeka stanowi istotne siedlisko chronionych ryb.
W celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania rolnictwa na chroniony obszar, ustanowiono na granicy leśno-polnej rezerwatu otulinę o powierzchni 220,60 ha. Działanie to ma na celu zmniejszenie negatywnego oddziaływania na siedlisko leśne w wyniku spływania nawozów i pestycydów z okolicznych pól. Ponadto dużym zagrożeniem dla prawidłowego rozwoju flory i fauny runa leśnego są bezprawne wjazdy użytkowników quadów i motorów crossowych na teren rezerwatu.
