Wydawca treści Wydawca treści

Polskie lasy

12.01.2015 | Łukasz Sawa

Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.

W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.

Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.

W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.

Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.

W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.

W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.

Raporty o stanie lasów w Polsce

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Utrzymać trwałość lasów

10.03.2025 | RDLP Toruń

Postępujące zmiany w wymiarze globalnym, odciskają również piętno w lokalnych ekosystemach. Od lat obserwujemy, jak przyroda boryka się z coraz liczniej i gwałtowniej występującymi czynnikami, które mogą prowadzić do degradacji lasu. Historia ostatnich stu lat nie pozwala zapomnieć o wielkich gradacjach owadów, czy pożarach lasu. W ostatnich latach obserwujemy stale zwiększający się deficyt wody, wzrost liczby upalnych dni oraz coraz częściej występujące huraganowe wiatry.

Utrzymanie trwałości lasów staje się coraz częstszym przedmiotem dyskusji naukowców i praktyków. Jednym z przyjętych kierunków długodystansowego działania są prace powołanego w ubiegłym roku Zespołu konsultacyjnego ds. działań ochronno-hodowlanych w osłabionych i uszkodzonych drzewostanach na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu.

W skład Zespołu wchodzą przedstawiciele jednostek naukowych oraz leśnicy, zarówno specjalizujący się w określonych dziedzinach, jak i gospodarujący na obszarach dotkniętych wyżej wspomnianymi czynnikami.

Wśród naukowców zaproszonych do pracy w zespole, znajdują się:

- prof. dr hab. Stanisław Drozdowski - Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie;

- prof. dr hab. Bogdan Chojnicki - Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu;

- prof. dr hab. Andrzej Jagodziński - Instytut Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku;

- dr hab. inż. Radosław Plewa - Instytut Badawczy Leśnictwa.

Z kolei leśnicy, będący członkami zespołu, na co dzień pracują w różnych jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, dzięki czemu prezentują różne spojrzenie na dyskutowane tematy. Członkami zespołu są:

- dr inż. Bożydar Neroj Naczelnik Wydziału Urządzania Lasu Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych;

- dr inż. Mikołaj Ziemblicki Zastępca Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu (Przewodniczący zespołu);

- dr inż. Maciej Kuss Naczelnik Wydziału Hodowli Lasu Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Toruniu;

- Michał Piotrowski Naczelnik Wydziału Ochrony Lasu i Zasobów Przyrodniczych (zastępca Przewodniczącego zespołu);

- Stefan Konczal emerytowany Nadleśniczy Nadleśnictwa Woziwoda;

- Wojciech Wojtasiński Nadleśniczy Nadleśnictwa Miradz;

- Wioletta Sieg Zastępca nadleśniczego Nadleśnictwa Lutówko;

- Mateusz Stopiński Inżynier nadzoru w Nadleśnictwie Toruń

oraz

- Izabela Waszak i Piotr Fleischer z Zespołu Ochrony Lasu w Gdańsku.

Celem prac zespołu jest opracowanie opinii i wniosków doradczych, które będą podstawą rozwiązań problemów, dotykających lasy. Kompleksowe podejście do ekosystemu leśnego, uwzględniające zapobieganie skutkom czynników zagrażających trwałości lasu, jest wyzwaniem, którego podjęli się członkowie zespołu.

Zapraszamy do obejrzenia pierwszej części relacji ze spotkania, które miało miejsce w ostatnich dniach lutego. Kolejne relacje zostaną opublikowane niebawem.